استعداد یابی براساس هوش هشت گانه گاردنر

در سال 1983، هاوارد گاردنر، روان‌شناس توسعه‌ای و استاد هابز جان هاریسون و الیزابت ای. هابز در شناخت و آموزش در دانشکده فارغ‌التحصیلی هاروارد، اظهار کرد که حداقل هشت نوع هوش مختلف در انسان وجود دارد و همه انسان‌ها با درجات متفاوتی از هر نوع به دنیا می‌آیند.

گاردنر همچنین ادعا می‌کند که افراد پروفایل‌های هوشی منحصر به فرد و متمایزی دارند که توسط عوامل زیستی و محیطی تشکیل می‌شود. به عنوان مثال، یک کودک ممکن است هوش موسیقی و هوش ریاضی قوی‌تری داشته باشد، در حالی که دیگری ممکن است هوش زبانی یا هوش بین فردی قوی‌تری داشته باشد. این پروفایل‌های مختلف هوشی به دلیل تجربیات فردی و تغییرات ژنتیکی متفاوت هستند.

معنای استعدادیابی چیست؟

استعدادیابی به فرآیند شناسایی و ارزیابی کودکانی اشاره دارد که در زمینه‌های خاصی از توانایی‌ها یا هوش برتری نشان می‌دهند. این فرآیند به منظور شناسایی و پیش بینی استعدادها، توانایی‌های فردی و از همه مهم تر سبک یادگیری و آموزش به کودک صورت می‌پذیرد تا بتوان به بهبود یا توسعه توانمندی‌های آنها کمک کرد و همچنین بتوان بهترین راه و روش برای آموزش دادن به آنها اتخاذ کرد. استعدادیابی می‌تواند در حوزه‌های مختلفی انجام شود، از جمله هوش‌های مختلف (همانطور که نظریه هوش‌های چندگانه هاوارد گاردنر توضیح داده شد)، مهارت‌های خاص، هنرها، ورزش و غیره.

استعدادیابی به کمک تشخیص زودهنگام توانمندی‌های فردی می‌تواند در جهت هدایت بهتر تحصیلی و شغلی کودکان، بهره‌برداری از پتانسیل‌هایشان و توسعه مناسب توانمندی‌ها و مهارت‌ها صورت گیرد. این فرآیند به منظور ایجاد فرصت‌های بهتر برای رشد و توسعه کودکان با استعداد انجام می‌شود.

نگرش اشتباه درباره ی استعدادیابی کودکان:

یکی از باورهای غلط درباره استعدادیابی کودکان در سن پایین این است که توانمندی‌های کودکان در این سن به صورت ثابت و بدون تغییر است. این باور نادرست است زیرا استعدادها و توانایی‌های کودکان در طول زمان ممکن است تغییر کنند و توسط تجربیات، تحصیلات، محیط و تحولات فردی تأثیر ببینند.

کودکان در سن پایین همچنین توانایی‌ها و استعدادهای مختلفی دارند که این توانمندی‌ها ممکن است به شکل‌های مختلف ظاهر شوند. به عنوان مثال، یک کودک ممکن است در یک زمینه خاص مانند هنر یا موسیقی استعداد نشان دهد، در حالی که در زمینه‌های دیگر ممکن است نیاز به رشد و توسعه داشته باشد. بنابراین، این باور که استعدادها در کودکان در سن پایین ثابت و ناقص هستند، نادرست است. باور غلط دیگر این است که با استعدادیابی مانع پیشرفت ابعاد مختلف هوشی و توانایی کودکمان میشویم و انها را محدود میکنیم درحالیکه استعدادیابی به معنای تمرکز روی یک مهارت و یک بعد هوشی نمیباشد بلکه به والدین کمک میکند نقاط ضعف و قوت کودکشان را شناسایی کرده و درجهت تقویت بیشتر نقاط قوت و تقویت نقاط ضعف کودک خود تلاش کنند. از طرف دیگر  استعدادیابی این امکان را فراهم می آورد که بهترین روش برای آموزش کودکمان داشته باشیم تا سطح یادگیری آنها را بالا ببریم.

سن استعدادیابی در کودکان:

سن مناسب برای تشخیص استعدادهای کودکان و استعدادیابی از 3 تا 6 سالگی میباشد. اما باید به یاد داشت که تا این سن، کودکان آموزش مستقیم در زمینه‌های مانند موسیقی یا ورزش خاصی دریافت نکرده‌ باشند و ذهنشان برای دریافت اطلاعات جدید و تازه آماده باشد. برای کودکان قبل 3 سال بهتر است از روش های مهارت سنجی که بصورت آزمون های رشدی  میباشد استفاده کرد که بتوان توانایی های رشدی کودک از جمله مهارت های حرکتی، شناختی، هیجانی و ارتباطی را در کودکمان بررسی کنیم.

انواع هوش چندگانه براساس دیدگاه گاردنر:

هشت نوع اساسی از هوش در کودکان شامل هوش فضایی، حرکتی، منطقی، زبانی، درون‌شخصی، بین‌افرادی، موسیقی و طبیعت‌گرا است. فرزند شما ممکن است در یک یا چند از این حوزه‌ها استعداد طبیعی داشته باشد یا در آن‌ها مهارت کسب کند، که این امر باید به عنوان پایه‌ای برای ساختاردهی آینده‌ی آنها محسوب شود.

شما می‌توانید به کودکان خود اجازه دهید تا به طور طبیعی استعدادهای خود را کشف کرده و با معرفی انواع مناسب بازی و آموزش، این امکان را داشته باشند. بیایید به بررسی عمیق‌تر هشت نوع هوش چندگانه در کودکان بپردازیم.

1. هوش فضایی

هوش فضایی در کودکان توانایی منحصربه‌فردی است که به آنها اجازه می‌دهد دنیا را به عنوان آنچه است بسنجند. آنها می‌توانند بدون کمک دیگران عناصر مختلف فضایی را منطقی بسازند. کودکان با هوش فضایی بهترین یادگیری را با تصاویر و تصویرسازی دارند.

2. طبیعت‌گرا

افراد طبیعت‌گرا از فضای باز و همه چیزی که دنیای زیستی دارد، لذت می‌برند. آنها تمایل دارند به یادگیری‌های فعّالانه، به ویژه در زمینه‌های علاقه‌مندی خود. دانشمندان، زیست‌شناسان و پزشکان همگی طبیعت‌گرایی را از طراحی خود بهره می‌برند.

3. بین‌افرادی (اجتماعی)

افراد دارای هوش بین افرادی در فعالیت‌ها، پروژه‌ها و وظایف گروهی عالی عمل می‌کنند. استعداد بالا در  درک احساسات، افکار و تمایلات دیگران دارند. افراد با هوش بین‌افرادی بالا معمولاً استعداد رهبری دارند و معمولاً در ارتباط برقرار کردن و درک دیگران ماهر هستند و در کار با دیگران موفق عمل می‌کنند. گاهی به عنوان هوش اجتماعی نیز اشاره می‌شود. بهترین پاسخ به روش‌های آموزشی حضوری یا آنلاین در جمع دیگران دارند.

4. درون‌شخصی

افراد دارای هوش درون شخصی آگاهی از احساسات، افکار، نگرانی‌ها و ویژگی‌های شخصی، و توانایی استفاده از این درک از خود برای کنترل نیازها و رفتارها وهمچنین برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری برای خود دارند. آنها می‌توانند در موضوعات مختلف به تنهایی کاوش کنند و تنهایی را به در جمع بودن ترجیه میدهند.

5. موسیقی

هنرمندان با استعداد، اجراکنندگان و افراد خلاق می‌توانند با هوش موسیقی به عنوان یک سنگ بنا در کودکی شکل گیرند. می‌توانید کودک خود را تشویق کنید تا هوش موسیقی خود را با استفاده از آهنگ‌ها و ترانه‌ها برای یادگیری موضوعات جدید استفاده کند.

۶. حرکتی

می‌توانید به کودکی که به سمت هوش حرکتی متمایل است کمک کنید تا از طریق ورزش، جیمناستیک، رقص و سایر مهارت های جسمانی پتانسیل خود را کشف کند. آنها می‌توانند وقتی که از وسایل، ابزارها و اسباب بازی‌ها برای بررسی موضوعات استفاده می‌کنند، یادگیرند.

۷. منطقی

کودکان دارای هوش منطقی به بهترین نحو به دستورهای مستقیم و ساده پاسخ می‌دهند. این دستورها می‌توانند به آنها کمک کنند تا سازماندهی منسجم از اطلاعات منطقی بسازند و فضای کافی برای محاسبه دستورات پیچیده فراهم آورند.  آنها همچنین دارای درک و شناخت الگوها و ارتباط‌ها بین اعداد و عملیات یا نمادها هستند؛ دارای مهارت‌های محاسباتی و توانایی حل مسائل مختلف از طریق منطق هستند.

۸. زبانی

کودکانی که به طور طبیعی شوخ‌طبع، هنری و خلاق هستند، ممکن است نوع قوی‌تری از هوش زبانی داشته باشند. این کودکان می‌توانند بهترین یادگیری را در هنگام خواندن متن به صورت داستانی یا از طریق آموزش آنلاین داشته باشند. آنها همچنین می‌توانند در چند حوزه بهترین عملکرد را داشته باشند و به تحقیقات علاقه‌مند هستند. آگاهی از معنای کلمات و صدا، ریتم، تلفظ و اندازه کلمات، به همان شیوه‌ای که یک شاعر ممکن است انجام دهد. ممکن است این استعداد شامل خواندن، نوشتن، گفتار و تمایل به زبان‌های خارجی باشد.

فواید استعدادیابی چیست؟

به عنوان والدین، شما باید از استعدادهای کودکتان اطلاع داشته باشید، در عین حال اطمینان حاصل کنید که نقطه ضعف ها و قوت های ذاتی او را تشخیص می‌دهید. می‌توانید برنامه‌ای آموزشی طراحی کنید که بر تقویت انواع هوش‌های تعبیه شده تمرکز داشته باشد و در عین حال امکانات کافی را برای تجربه از انواع دیگر هوش‌ها فراهم کند. همچنین می‌توانید تاریخ‌های بازی، جلسات مطالعه و درس‌های آموزش آنلاینی را بر اساس حوزه‌هایی که دوست دارید کودکتان در آن‌ها کاوش کند، ایجاد کنید.

وجود نتایجی از کودکمان که بر روی انواع مختلف هوش تمرکز دارد، به مزایای زیادی می‌انجامد. همچنین ایده‌آل است که آنها در طول زمان به اکتشاف و کنجکاوی درباره استعدادهای دیگرشان ادامه دهند، در حالی که نقاط علاقه خود را تقویت می‌کنند. برای کودکانی که به موسیقی علاقه‌مند هستند و در ارتباطات بین‌افرادی ماهرند، درک موسیقی و توانایی رهبری می‌تواند دارایی مادام‌العمری باشد.

همچنین ارتباط برقرار کردن با کودکان با پس‌زمینه‌ها و علاقه‌های مختلف نیز وقتی که فرزندان شما به انواع مختلف هوش دسترسی داشته باشند، آسان‌تر می‌شود. آنها می‌توانند دوستی‌های جدید بسازند و در زمینه‌های مختلفی از موضوعات کشف کنند، زمانی که به توانایی رشد بیشتر خود اعتماد دارند. شما می‌توانید بر روی فرهنگ کاوش و بحث در خانه تمرکز کنید که آنها را کنجکاو نگه داشته و به طور مداوم به دنبال پاسخ‌های صحیح باشند.کودکان شما همچنین می‌توانند در محیطی که در حال تکامل است، انعطاف‌پذیر و چندجانبه باقی بمانند. با معرفی موقعیت های جدید ، کودکان میتوانند مهارت‌های پایه مناسبی در زمینه‌های مختلف داشته باشند تا با پویایی‌ و رشد مهارت های دیگرشان جلو بروند. آنها همچنین می‌توانند انواع مختلف هوش و مهارت را ترکیب کنند و به علاقه‌های جدیدی رشد دهند که به ارزش زندگی آینده‌ی خود اضافه می‌کند.

چگونه هوش های چندگانه را در کودکان پرورش دهیم؟

چندین راهبرد و استراتژی می‌توانید برای تقویت هوش‌های چندگانه در کودکان اجرا کنید. شما می‌توانید با انتخاب ترکیب مناسبی از پروتکل‌ها و برنامه‌ها تضمین کنید که فرزندتان علاقه‌مندی فعالی در بیش از یک حوزه هوش داشته باشد.

۱. طراحی زمان کیفی برای کاوش

شما می‌توانید به سادگی با طراحی زمان کیفی در برنامه فرزندان خود، آن‌ها را ترغیب به تمرکز بر حوزه‌های مختلف کنید. می‌توانید چند ساعت در هفته را مشخص کنید تا در معرض محیط‌های مختلف قرار گیرند و هم‌زمان با معرفی کتاب‌ها، ابزارها و فناوری‌های جدید آنها را در رشد کمک کنید. می‌توانید موانع و دیدگاه‌های محدود‌کننده در فرزندان خود را شناسایی کرده و آن‌ها را تشویق به به دست آوردن حوزه‌های تخصصی و کاوش‌های جدید کنید.

۲. ایجاد انواع مختلف تحریک‌کننده

شما می‌توانید نقاط قوت و ضعف کودکان خود را ارزیابی کنید و تجربیات یادگیری مختلفی را به کار ببرید تا نگرش آن‌ها را تعادل بخشید. اگر آن‌ها علاقه بیشتری به ارتباط‌های اجتماعی و باله دارند، نشان دادن پروژه‌های مرتبط با زبان و ریاضی می‌تواند کنجکاوی‌شان را حفظ کند. همچنین می‌توانید آن‌ها را تشویق کنید تا از نوع هوشی که دارند، آگاه باشند و با کودکانی که می‌توانند نظراتی را در موضوعات مختلف ارائه دهند، ارتباط برقرار کنند.

۳. افزایش دامنه و حوزه‌های تأثیر

شما می‌توانید احساس توسعه فعال هوش‌های چندگانه در کودکان را با افزایش دامنه و دسترسی‌پذیری‌شان تقویت کنید. می‌توانید از دوره‌های آموزش آنلاین، بازی‌هایی که به کودکان مهارت‌هایی را آموزش می‌دهند و بازدیدهای مرتب به کتابخانه برای تقویت کودکان خود استفاده کنید. همچنین می‌توانید کودکان خود را تشویق کنید تا در کلاس‌ها و گروه‌های بازی جدید شرکت کنند که در آن‌ها بر روی توسعه مهارت‌های دیگر تمرکز می‌کنند.

۴. راهنمایی در حوزه‌های کلیدی

شما می‌توانید کودکان خود را قادر به دسترسی به برنامه‌های راهنمایی یا زمان کیفی غیرساختاری با خانواده و دوستانی که در حوزه‌هایی که ممکن است به آنها علاقه داشته باشند، ترتیب دهید. اگر به موسیقی علاقه‌مند هستند، اتصال آنها به معلمان موسیقی یک راه عالی برای کمک به آنها در توسعه است. اگر علاقه دارند به منطق و ریاضیات، وقت گذرانی با اعضای خانواده‌ای که دانشمند هستند، می‌تواند بهره بزرگی باشد.

فرفره با ارائه پلتفرم مناسب، فرزندان شما را با پلتفرم مناسبی برای تقویت مهارت‌هایشان فراهم می‌کند. آیا فرزند شما یادگیری بصری را ترجیح می‌دهد یا دوست دارد با موسیقی به یادگیری بپردازد، پلتفرم ما تجربیات متحرک و پویا را ارائه می‌دهد تا آنها بازی کرده و یاد بگیرند. با توجه به سبک یادگیری آن‌ها، می‌توانید دوره‌های خاصی را جستجو کنید یا آن‌ها را تشویق کنید تا بازی‌های جدید در زمینه‌های مختلف انجام دهند.